Z nieukrywaną radością zauważamy, że naturalne ogrody stają się coraz bardziej modne, co jest szansą dla świata owadów i ptaków! Przestajemy wstydzić się polnych kwiatów i chwastów, doceniamy rodzime krzewy i obecność ptaków.
Ogród jest zwykle projektowany w celu spełnienia wybranych funkcji: zapewnienia prywatności lub kolorowego kwitnienia. Jednak owady i inne żywe istoty mogą mieć na ten temat różne zdanie. Dowiedz się, co sprawia, że naturalny, dziki ogród jest prawdziwy i bioróżnorodny.
Dziki Ogród po polsku
W Polsce ideę dzikiego ogrodu promuje od wielu lat Łukasz Łuczaj – botanik, doktor habilitowany nauk biologicznych. Podkreśla on dwa różne podejścia w dzikim ogrodnictwie: albo nie robimy nic i czekamy (może i kilka pokoleń) aż nasz ogród zmieni się w Puszczę Białowieską. Minusem jest to, że stracimy z ogrodu gatunki nieleśne. Plusem, że już za kilkaset lat będziemy mieć puszczę.
Albo wkładamy jednak trochę pracy w nasz dziki ogród. Sadzimy rodzime i odpowiednie dla danego siedliska rośliny i nieco im pomagamy, co w efekcie wspiera bioróżnorodność.
Łukasz Łuczaj pisze o swoich zasadach w ogrodnictwie, które warto wcielać w życie w swoim otoczeniu. Wybrane przytaczam poniżej:
- cykliczność – przyroda żyje swoim rytmem. Uczmy się cierpliwości, powolnego dosadzania i obserwacji gatunków i tego jak sobie radzą.
- destrukcja – najwięcej różnorodności tworzy w ogrodzie umiarkowane zaburzenie (kretowiska, powalone pnie itp.)
- eliminacja – usuwanie roślin inwazyjnych
- pokrzywa- polubmy pokrzywy! Pięknie kwitną, a są żywicielami motyli takich jak: rusałka pawik, pokrzywnik i kratnik.
Dzikość na salonach
Na tegorocznych prestiżowych targach ogrodniczych Royal Horticultural Society Chelsea Flower Show zaprezentowano naturalistyczny trend jako „harmonijny ogród życia”. My także tak postrzegamy jego możliwości. Poniżej kilka zdjęć wyróżnionych projektów:
The Savills and David Harber Garden – zwycięzca Brązowego Medalu na tegorocznych RHS Chelsea Flower Show. Źródło fot.: RHS
Ten wyróżniony ogród promuje piękno drzew, roślin i bujnych traw w przestrzeniach miejskich. Doceniono: zróżnicowane gatunkowo drzewa, poprawiający mikroklimat obszar podmokły (parowanie sprawia, że upały odczuwamy jako mniej dotkliwe), zieloną ścianę i przepuszczalne powierzchnie.
The Resilience Garden – zwycięzca Złotego Medalu na tegorocznych RHS Chelsea Flower Show. Źródło fot.: RHS
Celem ogrodu jest zainspirowanie społeczeństwa do myślenia o trwałości lasów. Resilience Garden pokazuje, dlaczego drzewa i lasy w krajobrazie są ważne. Uczy, że musimy być innowacyjni i odważni, aby chronić nasze krajobrazy dla przyrody i dla przyszłych pokoleń.
The Welcome to Yorkshire Garden – zwycięzca Złotego Medalu na tegorocznych RHS Chelsea Flower Show. Źródło fot.: RHS
Trend Naturgarten za Odrą
Naturalny ogród często nazywany jest też ogrodem ekologicznym. W Niemczech idee dzikiego ogrodu są obecnie bardzo popularne. Wiele stowarzyszeń i fundacji organizuje szkolenia zawierające elementy projektowania ogrodów, wiedzy o gatunkach rodzimych, siedliskach, permakultury, a także naturalnych elementach małej architektury. Przyznawane są też specjalne certyfikaty.
Przykład ogrodu naturalnego. Zwróćcie uwagę jak minimalną powierzchnię zajęto na ścieżkę. Źródło fot.: gartenanlegen.net
Naturalny ogród przydomowy z wieloma elementami wspierającymi bioróżnorodność. Fot. Psubraty
Dzikie skwerki miejskie
Kierunek zadziczania przestrzeni podoba się zwłaszcza ogrodnikom i aktywistom miejskim. Świetnym przykładem takiego działania jest Skwer Ireny Sendlerowej, który powstaje właśnie w Cieszynie. Wolontariusze tworzą go własnymi siłami, będziemy obserwować i relacjonować jak powstaje.
Drzewa, które intrygują
Większość sklepów ogrodniczych ma w swojej ofercie drzewka o prostym pniu i symetrycznej koronie. Natomiast obecny trend naturalistyczny popycha nas w kierunku bardziej spontanicznym.
Formy drzew i krzewów o wyrazistym pniu, to często formy szczepione, nie kojarzą się z ogrodem naturalnym. W wyniku rozwoju nurtu naturalistycznego, coraz większą konkurencję będą stanowić drzewka o krzewiastym pokroju jak na poniższym rysunku z prawej strony.
Czy te kształty wyglądają dla Was znajomo? Nadmiernie przystrzyżone drzewko (po lewej) kontra znajomy kształt śliwy z ogrodu babci (po prawej)? Właśnie takie wielopienne drzewa są obecnie doceniane przez awangardowych projektantów ogrodów.
Ogrodnictwo w zmieniającym się świecie
Ogrodnictwo w zmieniającym się świecie stawia przed wszystkimi wiele wyzwań. Zmiany klimatyczne będą miały wpływ na sposób, w jaki uprawiamy ogród. Prognozy dla Polski mówią o obniżaniu poziomu wód gruntowych. Zmiany będzie można zaobserwować również w zimie, kiedy skróci się okres zalegania i grubość pokrywy śnieżnej, oraz nasili się parowanie, co dodatkowo wpłynie na spadek zasobów wodnych. O pomysłach na oszczędzanie i retencję wody deszczowej przeczytacie w naszym dziale Woda.
Podsumowanie elementów tworzących synergię w dzikich, naturalnych ogrodach:
Życzymy miłego doświadczania natury!
Źródła:
1. http://lukaszluczaj.pl/dziki-ogrod-ale-jaki/
2. https://www.rhs.org.uk/
3. https://www.fajneogrody.pl/
4. https://naturgartenwelt.de/
5. https://www.nabu.de/umwelt-und-ressourcen/oekologisch-leben/balkon-und-garten/grundlagen/index.html
6. https://www.gartenfreunde.de
7. „Ogrodnictwo wobec roślin inwazyjnych obcego pochodzenia, Kodeks dobrych praktyk”, GDOŚ 2014